Not: Tüm fotoğraflar Antropolog F.BAYCUMAN' a aittir.
Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri:
Manisa İli, Salihli İlçesi, Sart Beldesi sınırları
içerisinde yer alan Sardes Antik Kenti, Demir Çağı Lidya Krallığının
başkentidir. Batı Anadolu’yu hakimiyeti altına almış bir imparatorluğun
başkenti, sikkenin doğum yeri ve adı hayal bile edilemeyecek zenginlikle
özdeşleşen Krezüs’ün (Karun) vatanı olan Sardes, antik dünyanın önde gelen
şehirleri arasında yer almaktaydı. Şehir, kent planlaması konusunda emsalsiz
olup, Mezopotamya dışındaki en büyük savunma duvarı ile çevrelenmiştir.
Günümüze kadar koruna gelmiş olan dünyanın belki de en görkemli İon düzeni
tapınaklarından birine ev sahipliği yapan antik kent, korunmuş Roma yapıları
içerisinde anıtsal bir hamam-gymnasium kompleksi ve antik dünyanın en büyük
havrasına sahiptir. Lidyalıların başkenti ve tek şehri olan Sardes’ten başka
hiçbir şehir ortadan kalkmış bu uygarlıkla doğrudan bağlantılı değildir.
Marmara Gölü’nün güney kenarında yer alan ve Lidya tümülüs mezarlık alanı olan
Bin Tepeler, dünyanın en büyük tümülüs alanıdır. Lidya tümülüsleri, M.Ö. 6. ve
5. yüzyıllarda bu peyzajın önemini ortaya koyan unsurlardır. Kraliyet mezarlığı
olarak Sardes’e sıkı bir şekilde bağlı olan Bin Tepe, daha erken ve daha geç
dönemlere tarihlenen kalıntıları ile Lidya dönemine ait sadece bir mezarlık
alanı değil, kültürün devamını gösteren bir anıttır.
 |
| Sardes Antik Kenti |
Sardes Gynasium (Sinagog) Örenyeri Sardes Artemis Tapınağı
Hamam Gymnasion Kompleksi; Hamam-gymnasion kompleksinin doğu
yarısını kaplayan sütunlarla çevrili palaestra (kare avlu), spor etkinlikleri
için, bu mekanın batısındaki tonozlu salonlar ise hamam olarak
kullanılmaktaydı. Palaestradan hamam bölümüne geçişi sağlayan iki katlı ve
sütunlu mekan, merer avlu olarak adlandırılmaktadır. Kentteki hamam-gymnasion
kompleksinin palaestrasının güneyinde bulunan bazilika formundaki yapı, Roma
İmparatorluk Döneminde (3.yüzyıl) bir sinagog haline getirilmiştir.
Artemis Tapınağı; Hellenistik Dönemde yapımına başlanan
tapınak, muhtemelen eski bir Kybele kültünün kutsal alanında yer almaktaydı.
Tapınak İon tarzında olup, pseudodipteros planlıdır. Başlangıçta Artemis adına
yapılmıştır. Daha sonraki dönemlerde tapınağın cellası dört bölüme ayrılmış, bu
bölümlerde Artemis, Zeus Polieus, Roma İmparatoru Antoninus Pius ve karısı
Faustina’ya ait heykel başları bulunmuştur. M.S. 17 yılındaki depremde yıkılan
tapınak, İmparator Tiberius zamanında eski plana göre tekrar inşa edilmiştir.
4. Yüzyılda tapınağın güneydoğu köşesine bir şapel eklenmiştir.
